Ο φόβος, πηγή έμπνευσης και στη λογοτεχνία.

«Οι ποιητές κατοικούν έξω απ’ τον φόβο. Κι όπως ο ήλιος φωτίζει απ’ ευθείας, κι εκείνοι: μιλούν απ’ ευθείας. Παλάμη δεν δύναται να τους κλείσει το στόμα,
να δεσμεύσει το θείο τους πάθος.»

Ήξερε καλά τι έγραφε ο Νικηφόρος Βρεττάκος. Κι η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ το ίδιο, όταν  έλεγε :  «Αχ οι μυρωδιές του έρωτα
Απ’ τις γλάστρες-μασχάλες…
Αλλά και στο φόβο
Λιγοθυμάς με τη μουσική του πλανόδιου
Μην είναι η τελευταία της ακοής σου συνουσία.
Θέλω να γράψω ένα ποίημα
Για του φόβου την παντοδύναμη παρουσία˙».

Ο συμπολίτης μας  Διαμαντής  Αξιώτης αξιολόγησε την του φόβου «παντοδύναμη παρουσία», αρκετά χρόνια πριν από  την έκδοση του καινούργιου του βιβλίου, την έκανε κύριο  άξονα γύρω από τον οποίο στροβίλισε τις ιστορίες του, άλλοτε  εμπνευσμένες από παραμύθια της Ανατολής κι άλλοτε από τον πλούτο των ελληνικών αρχαίων κειμένων, μα κι απ’ τους θησαυρούς της σύγχρονης  ελληνικής πεζογραφίας. Ακόμη και  «δάνεια» από αμερικανική λογοτεχνία μπορεί κανείς να συναντήσει.  Είναι φανερό,  άλλωστε, ότι η κάθε ιστορία του «ακουμπά» πάνω σε γνώσεις επίκτητες που αποκόμισε ύστερα από ενδελεχή μελέτη συγγραμμάτων με παρεμφερές θεμέλιο. Η φαντασία συνυφαίνεται με την πραγματικότητα κι ο μύθος ντύνεται επάξια με το άμφιο «ρεαλιστικός».

Το πρώτο που προκαλεί  ιδιαίτερη εντύπωση  στον αναγνώστη είναι το πολυτονικό σύστημα  γραφής . Αξιοθαύμαστο στις μέρες μας, επειδή  η πολυτονική ορθογραφία εξακολουθεί να έχει αξία προσφέροντας την ικανότητα ανάλυσης και σύνθεσης των λέξεων, καθώς και ένα πολιτιστικό σύνδεσμο με το παρελθόν, ανάμεσα σε άλλα πρακτικά και αισθητικά οφέλη . Πέραν αυτών  είναι αδιάψευστος μάρτυρας  της βαθιάς μόρφωσης του συγγραφέα, γεγονός  που προσδίδει κύρος  στο όνομα και το έργο,  για τους  νέους αναγνώστες  , που δεν πρόλαβαν να γνωρίσουν  τον Διαμαντή Αξιώτη μέσα από την πολύχρονη και  πολυσχιδή παρουσία του στα ελληνικά γράμματα κι έρχονται για πρώτη φορά  σε επαφή  με δικό του βιβλίο.

Η δεύτερη ευχάριστη έκπληξη είναι η ποικιλία της θεματολογίας στις δέκα εννέα ιστορίες του. Από την αυτοχειρία απελπισμένου στρατιώτη, στην περιπέτεια λαθρομεταναστών εξ Αλβανίας, σαν άλλος Γκορίτσας,  ο Αξιώτης, περιγράφει με κινηματογραφικό  ρυθμό γεγονότα και καταστάσεις και «χτίζει» χαρακτήρες που κινούνται λες και τους ακολουθούν κάμερες κι όχι μάτια. Ακριβό δώρο η αυθόρμητη  μετατροπή  της πολυθρόνας του αναγνώστη  σε κάθισμα σκοτεινής αίθουσας και η περιπλάνησή του   μέσα στη ζωή του Ντουρίμ  απ’ «Τα λάφυρα» – για παράδειγμα- ή να μένει  κι αυτός  στη στάση «Μπάτμαν» με την  βασανισμένη Βενίσα ή να μοιράζεται την αγωνία, το άγχος, το χτυποκάρδι του Τσέχου Ζέλιεφ στο ταρτάν της άκαρπης αναμέτρησης, μέχρι να φτάσει στο  τελευταίο  ανατολίτικο παραμύθι, εκεί όπου ο συγγραφέας  θα τον οδηγήσει σαν άλλος Dan Brown , με τρόπο  συναρπαστικό , σε ήρεμες θάλασσες και γαλήνια ψυχή.

Μια τρίτη και σημαντική παράμετρο που θα αναγνωρίσει ο αναγνώστης στη γραφή του Αξιώτη είναι η πληθώρα εκφραστικών μέσων, η αφηγηματική τεχνική, κυρίως σε πρώτο πρόσωπο, τα επίθετα, οι παρομοιώσεις, οι μεταφορές, η ζωντανή ρέουσα γλώσσα, το ελκυστικό λεξιλόγιο, οι ποιητικές φράσεις, οι εξαίσιες εικόνες  που μια και μόνη σειρά μπορεί να σχηματίσει, η εναλλαγή συναισθημάτων  που προκαλούν και η πληθώρα υπερρεαλιστικών στοιχείων που γοητεύουν, συναρπάσουν, συγκινούν και «ταξιδεύουν».

Ο Διαμαντής Αξιώτης είναι  συγγραφέας με γόνιμη φαντασία, με αίσθηση του βάρους των ενστίκτων στη συμπεριφορά, με ανησυχίες, έρωτες, συνεχείς προσηλώσεις και προβληματισμούς όσον αφορά στην ελληνική κοινωνία- να μη ξεχνάμε κα τις  μυθιστορηματικές δράσεις  στον τόπο του- αλλά και στην έννοια της εν γένει ανθρώπινης συλλογικότητας, θα μπορούσα  δε να πω , ότι είναι  μια ξεχωριστή περίπτωση λογοτέχνη, η οποία αντιστέκεται σε εύκολα σχήματα και κατηγοριοποιήσεις. Εάν δεχθούμε ότι η έννοια «ηθογράφος» σχετίζεται με εκείνον που εξετάζει τα εξωτερικά στοιχεία ενός φαινομένου και  τις εκδηλώσεις μιας εσωτερικής κατάστασης, που υπερβαίνει τοπικά και χρονικά πλαίσια, τότε άνετα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το βιβλίο «Με χίλιους τρόμους γενναίος» και ηθογραφικό. Άλλωστε, το πολυσύνθετο  περιεχόμενό του  κινείται   και  με άξονα την ατομική περιπέτεια και πιο ειδικά την παθογένειά της σε σχέση και σύγκρουση με την κοινωνική νομοτέλεια. Υποθέτω ότι θαυμάζει, μεταξύ άλλων, τον νατουραλισμό ενός Ζολά. Συγκεκριμένα, ο νατουραλιστής συγγραφέας καταγγέλλει μέσα από το έργο του την κοινωνική εξαθλίωση και, γενικά, τις απαράδεκτες συνθήκες στις οποίες είναι αναγκασμένοι να ζουν οι περισσότεροι άνθρωποι .  Όμως ο ίδιος, θα τολμήσω να πω, ότι   τον εμπλούτισε με τη φροϋδική θεωρία για την ερωτική ορμή και την επιθυμία, δίνοντάς  μας  αυτά τα  ιδιαίτερα διηγήματα, μικρά  σε έκταση, τα οποία αντιμετωπίζουν την ανθρώπινη διαδρομή και μοίρα με τον τρόπο που της αξίζει: δηλαδή με βία,  χιούμορ ή σαρκασμό αλλά και ερωτικό πάθος , μα  και με  δέος και, βεβαίως, με  φόβο .

Θα κλείσω το σημείωμα -σχόλιό μου με την τελευταία φράση που διαβάζει ο αναγνώστης στο οπισθόφυλλο του βιβλίου : « ο συγγραφέας παρακολουθεί τους ήρωές του με τρυφερότητα, αλλά και λεπτή ειρωνεία να διεκδικούν, μολονότι δειλοί και άτολμοι, το δικαίωμα στη ζωή και να εξεγείρονται εντέλει «με χίλιους τρόμους γενναίοι».