Το ζήτημα της εναέριας χαλαζικής προστασίας των καλλιεργειών και της εξαίρεσης της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, από το νέο διευρυμένο εθνικό πρόγραμμα 2025-2028, ήρθε πάλι στην επικαιρότητα, μετά από την ανάρτηση που έκανε ο βουλευτής Καβάλας της Νέας Δημοκρατίας, Μακάριος Λαζαρίδης, για την ένταξη της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας (δεν διευκρίνισε ποιες περιοχές) στο «εναλλακτικό πρόγραμμα» με τα «μπαλόνια» ιωδιούχου αργύρου. «Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχω γίνει δέκτης παραπόνων από φίλους αγρότες, γιατί η Καβάλα πάλι βρέθηκε εκτός του προγράμματος χαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα. Επειδή, πριν από τις εθνικές εκλογές του 2019, όταν οι Καβαλιώτισσες και οι Καβαλιώτες μου έκαναν την ύψιστη τιμή να με εκλέξουν βουλευτή, είχα δεσμευτεί ότι η Καβάλα θα ενταχθεί στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, οφείλω μία απάντηση στους ανθρώπους του μόχθου του πρωτογενούς τομέα.
Την άνοιξη του 2024, η δέσμευσή μου έγινε πράξη, καθώς η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη επέκτεινε και στις Περιφέρειες της Δυτικής και Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, δηλαδή και στην Καβάλα, το πρόγραμμα που εφαρμόζεται από 20 Μαρτίου έως 30 Σεπτεμβρίου κάθε έτους σε περιοχές της πατρίδας μας. Για τον λόγο αυτό, αυξήσαμε το σχετικό προϋπολογισμό τρεις φορές περισσότερο και πλέον, από τα 20.000.000 ευρώ την πενταετία σε 65.000.000 ευρώ. Ο ΕΛ.Γ.Α. προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό που κηρύχθηκε άγονος, καθώς δεν προσήλθε καμία εταιρία, ούτε από το εσωτερικό, ούτε από το εξωτερικό.
Η διοίκηση του ΕΛ.Γ.Α. αποφάσισε να προχωρήσει σε νέο διαγωνισμό για 1+1 χρόνο, στην βάση του παλαιού προγράμματος, επιχειρώντας να διατηρήσει, τουλάχιστον, τα μέχρι και το 2024 δεδομένα. Παράλληλα, προχωράει την διαδικασία για την προκήρυξη νέου διεθνή διαγωνισμού εντός του 2025 και με την Καβάλα πάλι μέσα. ΕΠΟΜΕΝΩΣ, Η ΚΑΒΑΛΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΛ.Γ.Α. ΓΙΑ ΧΑΛΑΖΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕ ΕΝΑΕΡΙΑ ΜΕΣΑ.
Μέσα στον τρέχοντα μήνα και εδώ είναι η είδηση, η Καβάλα, όπως και η Καστοριά, θα περιλαμβάνεται σε ένα άλλο νέο χαλαζικό πρόγραμμα, έτσι ώστε να καλύψουμε τον πρωτογενή μας τομέα. Ποιο είναι αυτό το πρόγραμμα; Η κυβέρνηση προχωράει σε επενδύσεις ύψους 8.000.000 ευρώ μέσω της Δράσης 5.1.1, για να στηρίξει τον νέο φορέα χαλαζικής προστασίας που δημιουργεί. Στο πλαίσιο αυτής της δράσης, θα αποκτηθούν ραντάρ και εναλλακτικά επίγεια συστήματα σποράς των χαλαζοφόρων νεφών, όπως τα «μπαλόνια» που εφαρμόζονται στην Γαλλία. ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΤΑΞΑΜΕ ΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ. Αυτή είναι η αλήθεια! Αυτές είναι οι προσπάθειες της κυβέρνησης, του προέδρου του ΕΛ.Γ.Α., οι δικές μου. Η στήριξη των ανθρώπων του πρωτογενούς τομέα παραμένει σταθερά κορυφαία μας προτεραιότητα», έγραψε ο βουλευτής.
«Δεν το βλέπω να μπαίνει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης»
Ωστόσο, τον περασμένο Φεβρουάριο, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας 3Δ, Δημήτρης Σκεπαστιανός, αναφέρθηκε στους «αυστηρούς όρους» του διαγωνισμού, που ήταν η αιτία να καταστεί άγονος και να εξαιρεθούν οι περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης από το εθνικό πρόγραμμα (εναέριας) χαλαζικής προστασίας. Συγκεκριμένα είπε ότι: «Το πρόγραμμα άρχισε το 1981 με ξένες εταιρείες, αμερικάνικες, γαλλικές κι επειδή ήμουν αεροπορική εταιρεία και έκανα αεροψεκασμούς, με πήραν τεχνικό σύμβουλο. Από το 1992 μέχρι και σήμερα κάνω εγώ το πρόγραμμα αυτό στην Ελλάδα, με πολύ χαμηλές τιμές και μεγάλη επιτυχία. Κι ενώ γνωρίζουν ότι θέλει τουλάχιστον έναν χρόνο πριν αρχίσει το πρόγραμμα να γίνει ο διαγωνισμός, αυτοί έβγαλαν διαβούλευση τον Αύγουστο του 2024 και με την δικαιολογία ότι ήταν πολλοί οι ενδιαφερόμενοι ζητούσαν παρατάσεις. Τελικά, έγινε στις 31 Δεκεμβρίου. Εν τω μεταξύ, εμείς και όλοι αυτοί που ήθελαν να συμμετέχουν στην διαβούλευση, τους είπαν ότι θα βγει άγονος, διότι αυτά που ζητούσαν δεν μπορούν να εφαρμοστούν. Θα σας πω ότι έλεγαν πως αν το αεροπλάνο πάθει κάποιο ατύχημα, θα πρέπει να αντικατασταθεί σε δεκαπέντε μέρες, ενώ εγώ, ως μηχανικός και πιλότος, θα πω ότι ούτε αυτοκίνητο δεν μπορείς να πάρεις σε δεκαπέντε μέρες. Ούτε τρεις μήνες δεν φτάνουν. Επίσης, έθεσαν και το εξής: Αν χαλάσει το ραντάρ, από 20 Μαρτίου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου και είναι «εκτός» πάνω από δέκα μέρες, από την ενδέκατη ημέρα θα πληρώνουμε «ποινή» είκοσι χιλιάδες ευρώ την ημέρα. Εγώ ήμουν εδώ και έτοιμος. Και πήγαν να με βγάλουν απ’ έξω, γιατί έθεσαν χρονολογίες αεροπλάνων, ενώ δεν υπάρχουν τέτοια αεροπλάνα καινούρια. Επίσης, μέχρι πρότινος, η εταιρεία που αναλάμβανε είχε αεροπλάνα, ραντάρ και ιωδιούχο άργυρο. Αυτοί ήρθαν τώρα και είπαν: «Να δώσεις χωριστά για αεροπλάνα, χωριστά για ραντάρ, χωριστά για φυσίγγια». Έγινε κατάτμηση, γιατί νόμιζαν ότι έτσι θα έμπαιναν κι άλλες εταιρείες, αλλά εγώ θεωρώ ότι είχαν σκοπό να βγάλουν από την «μέση» την εταιρεία 3Δ, την ελληνική».
Και πρόσθεσε: «Για εμάς δεν είναι δύσκολο να μεταφέρουμε το πρόγραμμα στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη. Και μάλιστα, κάναμε και ολόκληρη μελέτη και λέγαμε ότι αν, για παράδειγμα, στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας που προστατεύουμε, ή στην Θεσσαλία, δεν έχει «καιρό», όπως έχει συμβεί πολλές φορές και έχει «καιρό» στην Καβάλα, στην Ξάνθη, στην Δράμα κ.λπ., να πάμε εκεί. Επίσης, είχαμε πει να γίνει και μία αξιολόγηση, ώστε αν τύχει να θέλουν ταυτόχρονα χαλαζική προστασία η Βέροια και η Καβάλα, ή η Ξάνθη, να έχει ο ελεγκτής μία λίστα και να δίνει προτεραιότητα στην Καβάλα, ή στην Ξάνθη, που την δεδομένη περίοδο έχει σαν αξία κάποια προϊόντα μεγαλύτερα από την Βέροια. Δώσαμε λύσεις, αλλά δυστυχώς. Δεν το βλέπω να μπαίνει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Και δεν υπάρχουν άλλες εναλλακτικές. Τα προγράμματα γίνονται με αεροπλάνα και αυτό έχει μεγαλύτερη επιτυχία, διότι πηγαίνουν απευθείας στην καταιγίδα. Ένας άλλος τρόπος είναι με «πυραύλους», όμως αυτό απαγορεύεται λόγω εναέριας κυκλοφορίας. Για να ενεργοποιήσει τον πύραυλο, πρέπει προηγουμένως να λάβει άδεια από τον πύργο για το εάν πετά αεροπλάνο. Έτσι καταργήθηκε. Κάτι ακόμα ήταν αυτό με τα κανόνια, αλλά αυτό η επιστημονική κοινότητα δεν το δέχεται καν. Και αυτό που βγήκε τελευταία στην Γαλλία, όπου οι αμπελουργοί ήθελαν να προστατεύσουν τις καλλιέργειες και έκαναν τα «μπαλόνια», θα πω ότι το «μπαλόνι» δεν μπορείς να το καθοδηγήσεις. Το σηκώνει ο άνεμος και φεύγει, ενώ το αεροπλάνο πηγαίνει εκεί που είναι η καταιγίδα. Χρειάζεται πολιτική βούληση για την χαλαζική προστασία. Και τώρα, στον νέο διαγωνισμό δεν βάζουν χρονολογία στα αεροπλάνα, αλλά είναι μικρότερη η περιοχή. Κακώς βέβαια. Έπρεπε να την επεκτείνουν κι εμείς ήμασταν πρόθυμοι να την κάνουμε και τους στείλαμε έγγραφα».
Είναι αβλαβής ο ιωδιούχος άργυρος;
Στο παρελθόν, επίσης, έγινε αρκετή συζήτηση για την μέθοδο του ψεκασμού με ιωδιούχο άργυρο, για την αποφυγή των χαλαζοπτώσεων που καταστρέφουν τις γεωργικές καλλιέργειες. Μάλιστα, έγιναν και ερωτήσεις από ευρωβουλευτές προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η συζήτηση αφορούσε στην λεγόμενη «γεωμηχανική», που χρησιμοποιείται ως «εργαλείο» για την τροποποίηση του παγκόσμιου κλίματος. Στον όρο της γεωμηχανικής συμπεριλαμβάνονται όλες οι τεχνικές και μέθοδοι αλλαγής κλίματος, αλλά και καιρού, μικρής, ή μεγάλης κλίμακας. Η μικρής κλίμακας γεωμηχανική, συνήθως είναι η γνωστή τροποποίηση καιρού ψεκάζοντας από αεροπλάνα τα νέφη με ιωδιούχο άργυρο, για χαλαζική προστασία, πρόκληση βροχής, κ.α. Όσον αφορά το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον Οκτώβριο του 2001 ευρωβουλευτής της Ισπανίας κατέθεσε ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην οποία ανέφερε ότι: «Η πρακτική του ψεκασμού με ιωδιούχο άργυρο, για την αποφυγή των χαλαζοπτώσεων (μέσω ραντισμού από αεροπλάνο, ή εκτόξευσης ρουκετών στην ατμόσφαιρα), έχει αποδειχθεί ιδιαιτέρως βλαπτική για το περιβάλλον στην Ισπανία και, συγκεκριμένα, προκαλεί σοβαρές ζημίες στην Λεόν, την Σόρια, την Βαλένθια και άλλες ισπανικές επαρχίες και περιφέρειες. Παρά ταύτα, η εν λόγω πρακτική επιδοτείται από το δημόσιο, μέσω του Υπουργείου γεωργίας».
Τον Δεκέμβριο του 2000, άλλος ευρωβουλευτής σε ερώτηση ανέφερε ότι: «Οι μη αρδευόμενες γεωργικές καλλιέργειες (ξηρά φρούτα, ελιές) στις ζώνες του El Maestrat και του Els Ports στην κοινότητα της Valencia, δεν έχουν δεχθεί αυτά τα τελευταία χρόνια τις συνήθεις καλοκαιρινές καταιγίδες, χωρίς τις οποίες είναι πρακτικά αδύνατο να διασωθούν οι εσοδείες. Αυτή η ξηρασία ίσως προκαλείται από την αφύσικη παρέμβαση κατά των μετεωρολογικών φαινομένων. Κάθε φορά που πλησιάζει μία θύελλα, τα αεροπλάνα διαχέουν στις ζώνες αυτές ιωδιούχο άργυρο, για να αποφευχθούν οι θύελλες με χαλάζι. Σύμφωνα με τις γεωργικές και οικολογικές οργανώσεις, η ουσία αυτή φαίνεται ότι είναι τοξική και πολύ βλαβερή για το περιβάλλον και τις εσοδείες».
