Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως η σημερινή και το ευαγγελικό ανάγνωσμα (Μάρκ. 8,34-9,1) μας υπενθυμίζει τον λόγο του Κυρίου ότι: «όστις θέλει πίσω» Αυτού «ακολουθείν», οφείλει να Τον ακολουθήσει σηκώνοντας τον σταυρό του. Η άρση αυτή του σταυρού από την κάθε μία και τον καθένα προσωπικά, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για όσους και όσες επιθυμούν να ονομάζονται μαθητές Του, διότι, χωρίς τον Σταυρό κανείς δεν μπορεί να ακολουθήσει τον Χριστό, αφού δεν υπάρχει άλλη οδός, παρά μόνο η οδός του Σταυρού.
Οι Πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας σε αυτή την άρση του Σταυρού από τους ανθρώπους, έδωσαν δύο ερμηνείες, οι οποίες συνδέονται η μία με την άλλη κατά τρόπο μοναδικό. Ως άρση του Σταυρού, λοιπόν, από τους χριστιανούς είδαν πρώτον την συμμετοχή του ανθρώπου στον αγώνα, που κήρυξε ο Ιησούς, κατά του κακού και γενικότερα κατά της αμαρτίας, τα οποία για εμάς τους χριστιανούς προέρχονται μόνο από τον διάβολο. Ο Σταυρός, ως κέντρο της θυσίας του Χριστού, κατέστη το επίκεντρο της χριστιανικής κοσμοθεωρίας, αφού αυτόματα οδηγεί τον άνθρωπο στην έννοια της προσφοράς, της αγάπης, της καταλλαγής, της θυσίας. Βέβαια, δεν είναι όλοι οι χριστιανοί πρόθυμοι να άρουν τον Σταυρό του Χριστού, συμμετέχοντας στον αγώνα για την επικράτηση των ανυστερόβουλων χριστιανικών αρετών και για τον λόγο αυτό, συχνά παραμένουν κοντά Του μέχρι την στιγμή της διανομής του άρτου, αλλά δεν δέχονται να Τον ακολουθήσουν και να πιούν μαζί Του το πικρό ποτήριο των Παθών.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας είδαν κατόπιν σε αυτή την άρση του Σταυρού την ελεύθερη αποδοχή, με υπομονή, των δοκιμασιών της ζωής, τις οποίες επιφέρουν οι απροσδόκητες καταστάσεις και τα αναπάντεχα γεγονότα, κατά την διαρκώς μεταβαλλόμενη ρέουσα και άστατη πραγματικότητα του ανθρώπινου βίου.
Ο Σταυρός του Χριστού συγκέντρωσε επάνω του όλα τα βέλη του κακού: το μίσος, την βία, την αδικία, τον πόνο, την ταπείνωση, όλα δηλαδή όσα υφίστανται οι αδύναμοι, οι πτωχοί και οι αδικούμενοι σε αυτό τον κόσμο. Όμως, ο ίδιος ο Σταυρός του Χριστού μάς διαβεβαιώνει ότι, όπως συνέβη και στην περίπτωση του Ιησού, τον Σταυρό ακολουθεί η Ανάσταση· το κακό δεν έχει μέλλον, αφού το μέλλον ανήκει στην αγάπη και την ζωή, που είναι ο ίδιος ο Χριστός. Και επίσης, μολονότι ο Σταυρός, ως τρόπος τιμωρίας, φαίνεται στους οφθαλμούς πολλών ως ήττα και αδυναμία, για εμάς τους ορθοδόξους χριστιανούς είναι τρόπαιο νίκης και θριάμβου και για τον λόγο αυτό δεσπόζει μεγαλοπρεπής στις κορυφές όλων των εικονοστασίων των εκκλησιών μας. Και από εκεί ψηλά, ο Σταυρός του Χριστού, μας καλεί να υπομένουμε τις δοκιμασίες, όποιες κι αν είναι οι αιτίες τους: ασθένειες, πτώχεια, αποτυχίες, στερήσεις, ανθρώπινες αμέλειες.
Από τα εικονοστάσια των εκκλησιών μας, ο Σταυρός του Κυρίου μας καλεί να σηκώνουμε με ελπίδα στον Θεό τον προσωπικό μας σταυρό, βέβαιοι ότι: «εκείνος όμως, ο οποίος κατά το διάστημα των δοκιμασιών αυτών θα δείξει μέχρι τέλους υπομονή, αυτός θα σωθεί» (Ματθ. 24,13-14), καθώς και ότι: «μακάριος και τρισευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος εκείνος, ο οποίος υπομένει με καρτερία και πίστη στον Θεό την δοκιμασία των θλίψεων, διότι έτσι αναδεικνύεται εκλεκτός και δοκιμασμένος άνθρωπος ενώπιον του Θεού και θα λάβει ως αμοιβή του τον ένδοξο στέφανο της αιωνίου ζωής, τον οποίον υποσχέθηκε ο Κύριος σε εκείνους, που τον αγαπούν» (Ιακώβου 1,12).
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Φ. Ν. Θ., αρχιμανδρίτης, Ευάγγελος Υφαντίδης
